Wat is praktische levensfilosofie?

Misschien ervaar je niet onmiddellijk psychische klachten maar heb je het wel moeilijk of zit je in een moeilijke situatie. Vaak gaan mensen dan op zoek naar raad of advies bij anderen. Soms helpt dat, soms ook niet. Anderen vertellen ons vaak wat we zelf al weten of uitgezocht of uitgeprobeerd hebben. Zelfhulpboeken zijn vaak aantrekkelijk maar hebben jammer genoeg geen oren. Daarmee bedoel ik dat ze hun wijsheid niet in verband brengen met jouw specifieke levenssituatie. Vaak blijven zelfhulpboeken ook te veel gefocust op psychische problemen.

Psychische problemen zijn het werkterrein van klinische psychologen. Daarnaast krijgen mensen ook te maken met levensproblemen die vaak geen aanleiding geven tot psychische klachten maar wel voor veel leed kunnen zorgen. Vanuit mijn filosofische achtergrond werk ik ook met mensen met existentiële problemen of levensproblemen. Levensproblemen zijn erg divers maar allemaal dwarsbomen ze ons leven. We komen levensproblemen tegen op alle domeinen in ons leven: familie, vriendschap, werksituaties, religie, eenzaamheid, morele dilemma’s, het beoordelen van onze eigen daden of die van iemand anders, onze ideeën over de maatschappij, de politiek, het milieu, doelen en waarden in het leven, verwachtingen ten opzichte van anderen en onszelf, het leven, de liefde en de dood. Wat al deze levensproblemen met elkaar delen is de grote vraag van zingeving. Wat moeten we doen met ons leven? Welk pad moeten of kunnen we bewandelen? Waaraan ontlenen we zin in ons leven? Velen vóór ons hebben over die problemen nagedacht en ons middelen gegeven om ermee om te gaan. Wat zij ons nagelaten hebben noemen we praktische levensfilosofie. Met hun gedachten en middelen gaan we aan de slag om een levensprobleem aan te pakken.

Opgelet: Ik werk niet met koppels of gezinnen. Ik geef geen relatietherapie. Ik doe geen loopbaancoaching.

Hoe verloopt een begeleiding in praktische levensfilosofie?

Een begeleiding praktische levensfilosofie start steeds vanuit jouw beschrijving van de moeilijke situatie waarmee je in je leven te maken hebt. Die moeilijke situatie kan zeer concreet zijn maar kan ook ruimer een probleem van zingeving zijn. Vanuit dialoog komen we tot een opheldering van het probleem dat het leven jou stelt. We starten daar al mee tijdens het intakegesprek. Dat betekent dat we komen tot een zo helder mogelijke beschrijving van het probleem om zo op zoek te gaan naar manieren om ermee om te gaan.

Die fase van opheldering is belangrijk. Het probleem met een vaag probleem is immers niet dat het een probleem is, maar dat het een vaag probleem is. Mensen worstelen soms lange tijd met een moeilijke situatie of met een zingevingsprobleem omdat die complex en veel omvattend lijken. Daardoor is het vaak niet mogelijk om helder te zien in de moeilijke situatie of het zingevingsprobleem.

Na de opheldering gaan we aan de slag om verschillende opties te onderzoeken om met de concrete situatie of het zingevingsprobleem om te gaan. Er bestaat helaas geen receptenboek om met levensproblemen om te gaan. We kunnen wel een beroep doen op wat anderen ons nagelaten hebben. Vaak zijn dat denkers of filosofen die zich met levensproblemen en zingeving hebben beziggehouden. Ik verken samen met jou de opties zodat je de nodige stappen kan zetten om met je leven verder te gaan op een manier die meer aansluit bij je doelen en waarden. Het kan ook zijn dat we net op zoeken moeten gaan naar de doelen en waarden in jouw leven. Het doel van praktische levensfilosofie is om tot een heldere geest te komen. Een heldere geest heeft inzicht maar ook  uitzicht op hoe het verder kan.

Hoe kan ik het onderscheid maken tussen tussen psychische problemen en levensproblemen?

Bij psychische klachten zal je eerder zeggen: “Het gaat niet goed met mij.” of “Ik voel me slecht.” Bij psychische problemen ervaar je zelf een klacht en heb je op dat moment niet (of niet meer) de middelen om met die klachten om te gaan. Psychische klachten “verspreiden” zich vaak over meerdere levensdomeinen (bijv. én werk en familie).

Bij levensproblemen zal je eerder zeggen:  “Ik weet niet wat ik moet doen.”  Levensproblemen zijn soms meer gefocust dan psychische klachten. Dat wil zeggen dat het over een specifieke situatie gaat, zelfs al is die situatie ‘groot’ (je relatie, je werk, vriendschap, …). Vaak vraagt die situatie dat je een keuze maakt, of zou je zelf graag tot een standpunt komen. Bij levensproblemen zit je dus in een moeilijke situatie. Je ziet niet (of niet meer) hoe je je moet opstellen in die situatie. Je weet niet hoe je tot een besluit kan komen over hoe je zou moeten of zou kunnen handelen in die situatie. Soms zijn levensproblemen echter ook erg ruim en helemaal niet concreet. Dat is vaak het geval bij zingevingsproblemen. Ook dan weet je niet (meer) wat je moet doen. Vaak gaat het dan over de vraag wat je met je leven moet doen, en niet over een specifieke situatie.  Een gebrek aan betekenis of zin in je leven ervaren kan dan in alle levensdomeinen doorsijpelen.

De grens tussen psychische klachten en leed door levensproblemen is niet altijd zo duidelijk. Dat hoeft ook niet om te starten. Na de fase van opheldering wordt het duidelijk wat (eerst) onze aandacht vraagt.

Je kan bij mij terecht met concrete moeilijke situaties of met meer algemene zingevingsproblemen. We bekijken die samen vanuit de praktische levensfilosofie.

Opgelet: Ik werk niet met koppels of gezinnen. Ik geef geen relatietherapie. Ik doe geen loopbaancoaching.