Wat is gedragstherapie?
Twee zaken zijn typisch voor de gedragstherapie.
- de wisselwerking tussen voelen, denken en doen als vertrekpunt
- niet enkel praten, maar ook doen
De wisselwerking tussen voelen, denken en doen
In de gedragstherapie gaan we uit van deze basisdriehoek:
De driehoek toont de wisselwerking tussen drie zaken: onze gevoelens, onze gedachten en ons gedrag. Elk zaak beïnvloedt altijd de twee andere zaken. Hoe we ons voelen, bepaalt mee welke gedachten we hebben en wat we doen. Omgekeerd bepalen onze gedachten mee hoe we ons voelen en wat we doen. En ten slotte bepaalt ons gedrag mee wat we voelen en wat we denken. Met andere woorden: er is een voortdurende wisselwerking tussen hoe we ons voelen, wat we denken en wat we doen.
Meestal zouden we graag onmiddellijk iets veranderen aan ons gevoel. Helaas is het vaak niet mogelijk om rechtstreeks ons gevoel te veranderen. Gelukkig zijn er ook andere wegen om iets te veranderen aan hoe we ons voelen. Eén weg is iets veranderen aan ons gedrag, waardoor we ons ook anders zullen voelen en andere gedachten zullen hebben. Een andere weg is om iets te veranderen aan wat we denken, waardoor we ons anders zullen gedragen maar ons ook anders zullen voelen.
Niet enkel praten maar ook doen
Dat betekent dat gedragstherapie meer dan praten alleen inhoudt. Je zal ook doen. Uiteraard zullen we tijdens de sessies vaak spreken. Maar als we echt iets willen veranderen, zullen we ook moeten doen en aan de slag gaan met onze gedachten en ons gedrag. Als psycholoog begeleid ik je in het proces van anders leren denken en anders leren doen zodat je je ook beter gaat voelen. Ik geef je de nodige middelen om dat te realiseren. Tussen de sessies door ga jij aan de slag. Je staat daarin niet alleen want we bereiden dat goed voor en oefenen soms ook al in de sessie. Samen kijken we wat er goed loopt en wat er minder goed loopt. Als psycholoog volg ik je goed op in de stappen die je zet.
Ben je bang dat je dat niet zal kunnen? Geen nood. We werken steeds met haalbare stappen en jij geeft aan wat je haalbaar vindt.
Wat is Acceptance & Commitment Therapy?
Acceptance & Commitment Therapy of kortweg ACT is een vrij recente therapievorm binnen de gedragstherapie. De naam toont dat het enerzijds gaat om acceptance of de bereidheid om te aanvaarden en anderzijds om commitment of het streven naar een leven dat voor jou waardevol is.
Vaak worstelen we met zaken die ons ongelukkig maken en de hele worsteling maakt ons nog ongelukkiger. Vaak hebben we al alles geprobeerd maar zijn we nog geen stap verder geraakt. Soms weten we niet meer welke richting het uit moet met ons leven of hebben we het gevoel dat we onze gevoelens, onze gedachten en zelfs ons eigen gedrag maar ondergaan in plaats van zelf aan het stuur te zitten en iets te maken van ons leven. Of soms zien we gewoon niet meer wat de goede richting is.
ACT werkt op twee vlakken. Enerzijds leren we om te gaan met zaken die we niet onder controle hebben. Soms moeten we omgaan met verlies, tegenslag, ziekte of ongeluk. In een wereld waarin we overal “perfecte” levens te zien krijgen, weegt ons ongeluk des te zwaarder. ACT kan veel leren over de bereidheid om sommige zaken te aanvaarden. Aanvaarden betekent niet dat we ons passief neerleggen bij ons ongeluk. Aanvaarden betekent dat we mild leren zijn voor onszelf door de strijd te staken tegen zaken die niet te veranderen zijn.
Anderzijds kan ACT veel leren over hoe we kunnen streven naar een waardevol leven. Dat kunnen we ook als we problemen hebben. Dat betekent dat we niet moeten wachten tot al onze problemen zijn opgelost voordat we kunnen werken aan een waardevol leven. We gaan dus aan de slag met wat er is en wachten niet langer tot er eindelijk de ruimte, de tijd of de gelegenheid is om aandacht te besteden aan onze waarden en doelen.
Acceptance en commitment zijn niet gemakkelijk en kan je niet leren door een trucje of een eenvoudige formule toe te passen. Mocht dat wel zo zijn dan had je dat al lang gedaan. Het gaat eerder om een proces dat je doorloopt en dat in verschillende stappen gebeurt. Gelukkig zijn er veel inzichten, middelen en technieken die je kan leren en kan trainen. Als psycholoog begeleid ik je in dat proces en geef ik je de nodige instrumenten mee. Samen volgen we ook op wat er goed verloopt en wat er minder goed verloopt.
Heb je schrik dat het jou niet zal lukken? Vaak is het zo dat mensen die beginnen aan ACT het moeilijkste al achter de rug hebben. Waarom? Omdat het betekent dat je stopt met een uitzichtloze strijd. Omdat je jezelf niet meer verwijt dat het je niet lukt. En omdat je al die energie kan gaan gebruiken voor andere zaken.
Mindfulness is een belangrijk onderdeel van ACT. Is mindfulness niets voor jou? Geen zorg. Het betekent niet dat je moet gaan mediteren of vele uren stil moet gaan zitten op een kussen. Je zal zien dat mindfulness eerder een levenshouding is en een manier om met jezelf (en anderen) om te gaan. En dat is best mogelijk is zonder met gekruiste benen op een kussen te moeten zitten, tenzij je dat fijn vindt.
